از چندین ماه پیش برنامه ریزی برای سفر به مشهد مقدس را شروع کرده بودم. بالاخره سه روز قبل روز پرواز فرا رسید. با چمدانی پر از بار و دلی پر از شوق راهی فرودگاه شدم. تمامی کارهایی را که باید در فرودگاه انجام می دادم را به بهترین نحو به پایان رساندم اما متاسفانه به دلیل تاخیر در پرواز تمامی برنامه ریزی های من مختل شد. کلافه شدم، استرس گرفتم و تمامی احساسات منفی به یک باره به سمتم آمدن. در این زمان از خود پرسیدم که حقوق من در صورت تاخیر در پروازهای داخلی و خارجی چیست؟
متاسفانه من قبل از سفر زمانی را به مطالعه حق و حقوق مسافر در صورت تاخیر پرواز اختصاص نداده بودم بنابراین اطلاعات درست و صحیحی در دست نداشتم. پس از کسب اطلاعات تصمیم گرفتم، اطلاعاتم را در این زمینه با شما در میان بگذارم. دست به قلم شدم و هر آنچه را که در رابطه با حقوق مسافران در صورت تاخیر در پرواز های داخلی و خارجی می دانستم را مکتوب و در این مقاله از سفر هلپر منتشر کردم.
معنی تاخیر در پرواز
فرض کنید شما یک بلیط هواپیما خریداری کرده اید. طبق این بلیط سفر هوایی شما ساعت ۴ بعد از ظهر آغاز می شود. اما در زمان مقرر به دلایل مختلفی پرواز به ساعت های دیگری موکول می شود. مانند اتفاقی که برای خود من افتاد.
قرار بود پرواز من از شیراز به مشهد ساعت ۲ بعد از ظهر انجام گیرد. خوش و خرم منتظر پرواز بودم که به یک باره چشمم به تابلویی افتاد که زمان پروازهای مختلف را به نمایش می گذاشت. زمان پرواز ما تغییر کرده بود.
نگاهی به اطراف کردم، تمامی مسافرانی که قرار بود با من همسفر باشند کلافه و بی حوصله بودند. می شد موج ناراحتی را در چشمان آن ها مشاهده کرد. به نظر من این احساس کاملا طبیعی است.
چرا که هیچ کس دوست ندارد شاهد تاخیر در پرواز باشد و به این دلیل برنامه ریزی خود را تغییر دهد. اما چاره ای نبود باید منتظر می ماندیم تا زمان پرواز فرا رسد و سفر خود را به سمت مشهد مقدس آغاز کنیم.
دلایل تاخیر در پرواز
همان گونه که بر روی صندلی انتظار نشسته بودم سوالی به ذهنم رسید که باعث شد گفت و گو با اطرافیانم را آغاز کنم. هر چه با خود کلنجار رفتم، نتوانستم پاسخ این سوال را پیدا کنم که چرا پرواز ها با تاخیر رو به رو می شوند.
خانم جوانی در کنار من نشسته بود، نمی دانم چه چیزی در او دیدم اما حس کردم او اهل و سفر و گردشگری است و بر عکس من اولین پروازش نیست.
با اینکه خجالتی بودم اما سخن گفتن را با او آغاز کردم و سوالی را که در ذهن داشتم از او پرسیدم. خلاصه سخن مان این شد که تاخیر های انجام گرفته در پرواز همگی به دلیل حفظ امنیت مسافران در طی سفر رخ می دهد.
گاهی شرایط جوی تغییر می یاب. و این تغییر موجب می شود تا شرایط برای پرواز هواپیما مهیا نباشد. یا بهتر است بگوییم در صورت پرواز احتمال سقوط پرواز بالا باشد.
در چنین شرایطی پرواز تاخیر می یابد تا مسافران شاهد یک سفر امن و ایمن باشند. بعضی مواقع نیز تاخیر صورت گرفته به دلیل اختلالی است که در سیستم کامپیوتری هواپیما رخ می دهد. حتی ممکن است هواپیما دچار نقص فنی شود و نتواند در زمان مقرر سفر را آغاز کند.
ورود مسافران مشکوک به هواپیما و بررسی های انجام شده برای جلوگیری از ورود این افراد به هواپیما از دیگر دلایل تاخیر پرواز است. برخی مواقع نیز تاخیر در پروازهای داخلی و خارجی به دلیل آماده نبودن کادر پرواز و طولانی شدن مراحل بارگیری است. نکته مثبتی که وجود دارد این است که بدون در نظر گرفتن دلیل تاخیر در پرواز هواپیما ایرلاین موظف است تا این اتفاق رخ داده را جبران کند.
جبران خسارت تاخیر در پرواز
اگر چه من به عنوان یک دانشجو از این تاخیر در پرواز هیچ خسارت مادی ندیدم اما بودند کسانی که به دلیل این تاخیر مجبور به لغو قرار های کاری شده بودند و ضرر و زیان های اقتصادی دیده بودند.
یکی از نمایندگان ایرلاینی منتخب ما در جمع حاضر شد. در ابتدا کمی سخنرانی کرد و به دلیل تاخیر رخ داده از ما عذر خواست. آنگاه دلایل این تاخیر را به صورت واضح به ما اطلاع رسانی کرد. بعد ها فهمیدم که این اقدام او یکی از کارهایی است که هر ایرلاین در صورت تاخیر در پرواز باید انجام دهد.
چهره مسافران نشان می داد که بسیاری از آن ها به دلیل درک توضیحات صورت گرفته کمی آرام شده اند. هر چه باشد به دلیل حفظ جان آن ها این اتفاق رخ داده است. بنابراین نمی توان کسی را مقصر دانست. نمی‌دانم شنیده اید یا نه؟
یک ضرب المثل قدیمی است که می گوید اگر دیر به مقصد برسید بهتر از این است که هرگز به مقصد دلخواه نرسید و صدمات جسمی و جانی شما را از رسیدن به مقصد بازدارد. معمولا در زمان تاخیر در پروازهای داخلی و خارجی ایرلاین ها نهایت همکاری خود را به کار می گیرند تا مانع از آسیب دیدن بیشتر شما گردند.
انواع تاخیر در پروازهای داخلی و خارجی
بسته به مدت زمان تاخیر رخ داده در پرواز شاهد پدید آمدن انواع تاخیر ها هستیم. ناگفته نماند که با توجه به مدت زمان تاخیر حقوق مختلفی برای مسافر در نظر گرفته شده است. آگاهی داشتن از این حقوق در چنین شرایطی می تواند کمک کند تا استرس شما به طور قابل توجه ای کاهش یابد. در ادامه حقوق در نظر گرفته شده برای مسافران با مدت زمان تاخیر پرواز را بیان می کنم.
تاخیرهای کم تر از یک ساعت
فکر نمی کنم یک ساعت تاخیر تاثیر زیادی در برنامه ریزی فرد داشته باشد. درست است که همه مسافران دوست دارند در زمان مقرر تجربه گر پرواز باشند. اما به راحتی با تاخیرهای کم تر از یک ساعت کنار می آیند. این تاخیر ها معمولا توجیه پذیر هستند و مسافر را کلافه و آزرده نمی کنند.
تاخیرهای بین یک تا دو ساعت
اگر مدت زمان تاخیر از یک ساعت بیشتر و از دو ساعت کمتر باشد، ایرلاین منتخب باید به صورت رایگان و بدون دریافت هزینه از مسافران پذیرایی کند. در چنین شرایطی معمولا با یک میان وعده از مسافر پذیرایی می شود. این پذیرایی به صورت دقیق و برنامه ریزی شده انجام می شود تا باعث تاخیر بیشتر در سفر نشود.
تاخیرهای بین دو تا چهار ساعت
اگر مشکلات پیش آمده باعث تاخیر بیشتر از دو ساعت و کمتر از چهار ساعت در پرواز شود، شرایط متفاوتی برای مسافر در نظر گرفته می شود. در چنین شرایطی مسافر علاوه بر دریافت پذیرایی و امکانات ویژه می تواند پرواز خود را لغو کند و هزینه پرداختی را بدون هیچ گونه جریمه ای باز پس گیرد. این مسافر امکان جا به جایی سفر و همچنین تاخیر پرواز را نیز خواهد داشت. البته این دو اقدام در صورت وجود پروازهای دیگر قابل انجام است.
در این جا نیاز است یک نکته را بیان کنم. گاهی دیده می شود که مسافر در صورت مشاهده تاخیر سفر خود را با سفر های انجام شده توسط یک ایرلاین دیگر جا به جا می کند. در این موقع هیچ هزینه ای به مسافر پرداخت نمی شود.
تاخیرهای بیشتر از ۴ ساعت در پروازهای داخلی و خارجی
بعضی مواقع تاخیرها بسیار زیادتر از آنچه که باید هستند. گاهی ممکن است حتی تا بیشتر از ۴ ساعت تاخیر در پرواز صورت گیرد. در چنین شرایطی مسافر علاوه بر دریافت تمامی هزینه ای که بابت بلیط پرداخته است، می تواند ۳۰ درصد هزینه پایه نیز از ایرلاین جریمه بگیرد.
معنی تاخیر عملیاتی پرواز
نماینده ایرلاین که در جمع ما حاضر شد واژه ای را در توجیح تاخیر به کار برد که بعدها توانستم معنی آن را پیدا کنم. او گفت پرواز شما شاهد تاخیر عملیاتی بوده است. بعدها که پرس و جو کردم، مطلع شدم که منظور از این سخن این است که دلیل تاخیر تغییرات جوی و نقص فنی هواپیما نبوده است.
بلکه دلیل این اتفاق به دلیل اختلال هایی که در فرایند عملیات پرواز انجام شده، رخ داده است. ممکن است بارگیری کمی طولانی تر از همیشه انجام شده باشد، یا حتی مدت زمان رسیدن بار از ترانزیت مدت زمان بیشتری را به خود اختصاص داده باشد.
درخواست جریمه در صورت تاخیر در پرواز
اگر تاخیر رخ داده در پرواز بیشتر از ۴ ساعت طول بکشد، مسافر می تواند از ایرلاین درخواست جریمه کند. در این زمان شرکت هواپیمایی موظف به پرداخت جریمه ای تقریبا به اندازه ۳۰ درصد هزینه پایه خرید بلیط می باشد. گاهی این جریمه به صورت تخفیف برای خریداری بلیط جدید به شما پرداخت می شود. بدین شکل که در پروازهای بعدی تخفیفی ۳۰ درصد برای شما در نظر گرفته می شود.
شرایط استرداد هزینه بلیط در صورت تاخیر در پرواز
برای استرداد هزینه بلیط در پی تاخیر در پرواز لازم است تا شما شاهد تاخیری بالای دو ساعت باشید امکان پذیر است. تاخیرهای کم تر از دو ساعت هزینه ای را بابت استرداد بلیط به شما پرداخت نخواهند کرد. همچنین در صورت طولانی شدن زمان پرواز مجدد امکان دریافت جریمه نیز برای شما فراهم است.
سعی کردم تمامی نکاتی را که در طی تاخیر در پروازهای داخلی و خارجی آموخته ام را برای شما بیان کنم. اطلاع داشتن از این نکات و قوانین به مسافر کمک می کند تا در صورت تاخیر در سفر با آگاهی کامل اقدام کند و بهترین تصمیم را در موقعیت رخ داده برای خود بگیرد.
